کانون وکلای جوان

 

استرداد ثمن معامله

استرداد ثمن معامله یا مطالبه ثمن معامله ممکن است ناشی از بطلان معامله باشد و یا اینکه معامله صحیح بوده و خریدار به تعهد خود که پرداخت ثمن می باشد عمل ننموده است مطرح گردد. لذا این دو دعوا از هم مجزا می باشند. در صورت بطلان معامله می بایست دعوا تحت عنوان استرداد ثمن معامله مطرح گردد و خواهان خریدار ملک می باشد. اما در دعوای مطالبه ثمن، معامله به طور صحیح منعقد گردیده و خواهان فروشنده ملک می باشد.

در خصوص دعاوی ثمن معامله سوالات متعددی از وکیل امور ملکی پرسیده می شود که در این مقاله سعی نموده ایم، پاره ای از این سوالات را پاسخ دهیم.

 

در چه مواردی می توان دعوای استرداد ثمن معامله را مطرح نمود؟

همانطور که گفته شد یکی از ارکان لازم جهت طرح دعوای استرداد ثمن انحلال عقد می باشد. بنابراین خواهان می بایست اثبات نماید که عقد بیع باطل بوده و یا عقد به طور صحیح واقع شده اما پس از مدتی منحل گردیده است و این انحلال می تواند ناشی از اقامه طرفین باشد و یا فسخ از سوی یکی از طرفین معامله و یا اینکه عقد بیع منفسخ گردیده است.

نحوه طرح دعوای استرداد ثمن معامله

دعوای استرداد ثمن معامله از سوی خریدار علیه فروشنده مطرح می گردد و با توجه به اینکه می بایست فسخ یا ابطال قرارداد و استرداد ثمن توامان مطرح گردد و این دعوا مربوط به مال غیر منقول می باشد لذا دادگاهی که مال غیر منقول در حوزه آن واقع است صالح به رسیدگی می باشد. دعوای استرداد ثمن معامله دعوایی مالی محسوب شده و هزینه دادرسی بر مبنای دعاوی مالی اخذ می گردد. خواهان می بایست به همراه دادخواست تمامی مدارک و مستندات خود را ضمیمه نماید و پس از ارجاع به شعبه مربوطه و احراز حقانیت خواهان رای بر محکومیت خوانده به استرداد ثمن معامله صادر می شود. پس از قطعیت حکم صادره می توان تقاضای صدور اجرائیه نمود و چنانچه محکوم علیه مبلغ ثمن را پرداخت ننماید می توان از موال او جهت اجرای حکم معرفی نمود و در صورت نداشتن دارایی می توان ماده 3 قانون محکومیت های مالی را تقاضا نمود.

آیا در دعوای استرداد ثمن معامله، قیمت روز ملک محاسبه می شود؟

در دعوای استرداد ثمن معامله سوالی که بسیار مطرح می شود این است که آیا می توان ثمن معامله را به ارزش روز ملک دریافت نمود؟ در پاسخ باید گفت تنها زمانی که جهت دعوای استرداد ثمن معامله مستحق للغیردر آمدن بیع باشد خریدار صرفا حق استرداد ثمن و دریافت غرامات را دارد در غیر اینصورت همان ثمن معامله که در مبایعه نامه درج و از سوی فروشنده دریافت گردیده قابل مطالعه می باشد.

در چه مواردی می توان دعوای مطالبه ثمن معامله را مطرح نمود؟

از جمله آثار عقد بیع این است که به محض وقوع عقد بیع، فروشنده مالک ثمن و خریدار مالک بیع می گردد. لذا خریدار موظف می باشد نسبت به تعهد خود مبنی بر پرداخت ثمن معامله اقدام نماید در غیر اینصورت فروشنده می تواند نسبت به طرح دعوای مطالبه ثمن معامله اقدام نماید.

نحوه طرح دعوای مطالبه ثمن معامله

مطالبه ثمن معامله از سوی فروشنده علیه خریدار طرح می شود و با توجه به ماده 20 قاون مدنی که کلیه دیون را در حکم منقول داشته و طبق ماده 11 قانون آئین دادرسی مدنی دعوای راجع به اموال منقول در محل اقامت خوانده و در صورتی که خوانده در ایران اقامت نداشته باشد در دادگاهی که خوانده در حوزه قضایی آن سکونت موقت دارد مطرح می شود و چنانچه خوانده نه اقامتگاه داشته و نه محل سکونت موقت در ایران در دادگاهی مطرح می شود که مال غیر منقول در آنجا واقع شده باشد. دعوای مطالبه ثمن معامله دعوایی مالی محسوب می شود و هزینه دادرسی بر مبنای دعاوی مالی دریافت می گردد.

آیا در دعوای مطالبه ثمن معامله خسارت تاخیر تادیه هم محاسبه می گردد؟

در برخی از مبایعه نامه ها خسارت وجه التزام قراردادی تعیین می شود تا چنانچه خریدار به تعهد خود مبنی بر پرداخت ثمن در مهلت مقرر اقدام ننماید می توان آن خسارت را نیز مطالبه نمود در غیر اینصورت از تاریخ مطالبه رسمی فروشنده اعم از اظهارنامه رسمی یا دادخواست تقدیمی خسارت تاخیر تادیه را می توان مطالبه نمود.